فولاد نسوز (Stainless and Heat Resisting Steels)
مقدمه
فولاد نسوز به فولادی کفته می شود که قابلیت استفاده در دماهای بالای 500 درجه ی سانتی گراد را دارد. این فولادها معمولاً با توجه به مقدار بالای عناصر کرم و نیکل جزء فولادهای زنگ نزن نیز محسوب می گردند و نسبت به رطوبت، حرارت، شعله مستقیم و گازهای داغ حاوی اکسیژن، اکسید کربن، بخار آب و گازهای ترش مقاوم هستند. فولادهای نسوز در دماهای بالا استحکام خود را حفظ کرده و دچار درشت شدن دانه ها و نرمی و افت استحکام ناشی از آن نمی گردند و در مقابل خوردگی، اکسیداسیون، پوسته ای شدن، خزش، خستگی و حتی سایش در دماهای بالا نیز مقاوم هستند. گریدهای آستنیتی غیر مغناطیسی بوده و در مقابل نفوذ کربن و نیتروژن نیز مقاوم هستند. این فولادها از جوش پذیری خوبی نیز برخوردارند. گریدهای AISI 310 و AISI 309 جزء شناخته شده ترین این فولادها هستند.
فولادهای نسوز به اشکال مختلف مثل ورق، لوله و میله با مقاطع مختلف تولید و عرضه می گردند و می توان برای ساخت قطعات مقاوم به حرارت مثل مخازن تحت فشار و دما، محفظه عملیات حرارتی و سختکاری، ظروف مواد شیمیایی، لوله های بویلرها، مبدل های حرارتی، پره توربین، المنت، محفظه احتراق، کوره و قطعات توربین گازی و بخار از آن ها بهره گرفت.
دسته بندی
فولادهای نسوز را با توجه به ترکیب شیمیایی و ساختار می توان در سه گروه تقسیم بندی کرد.
فولادهای فریتی
عنصر اصلی کرم بوده که موجب پایداری فاز فریت می گردد و عناصر آلومینیوم، نیتروژن و تیتانیوم نیز جهت بهبود خواص اضافه می گردند.
فولادهای آستنیتی
کرم و نیکل عناصر اصلی بوده که منجر به ایجاد فاز آستنیتی می گردند. در برخی گریدها عناصری مثل نیتروژن، تیتانیوم، آلومینوم و نایوبیم نیز جهت بهبود خواص اضافه شده اند.
فولادهای آستنیتی-فریتی
مقدار بالای کرم در حضور مقداری نیکل که عناصر اصلی می باشند منجر به تشکیل این ساختار ترکیبی می گردد.
استانداردها
استانداردهای آلمانی DIN EN 10095 و SEW 470 مربوط به دسته بندی فولادهای نسوز هستند. برخی از معروف ترین آن ها به ترتیب گروه بندی فوق در استاندارد آلمانی عبارت اند از:
WN 1.4713، WN 1.4724، WN 1.4742، WN 1.4762, WN 1.4749, WN 1.4736
WN 1.4878, WN 1.4828, WN 1.4835, WN 1.4833, WN 1.4845, WN 1.4841, WN 1.4864, WN 1.4876, WN 1.4818, WN 1.4854, WN 1.4887
WN 1.4821
به علاوه، برای اطلاعات دقیق‌تر درباره‌ی کاربردهای فولادهای آلیاژی، خواندن مقاله کاربردهای فولاد آلیاژی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.
