فولاد نیتراسیون

فولاد نیتراسیون

فولاد نیتراسیون (Nitriding Steels)

مقدمه

فولاد نیتراسیون فولاد کربن متوسطی است که عناصر آلیاژی کرم، مولیبدن و همچنین آلومینیوم یا وانادیم به آن اضافه شده اند. این عناصر علاوه بر ایجاد استحکام، سختی پذیری و چقرمگی در حالت کوئنچ تمپر سطح فلز را مستعد عملیات حرارتی بعدی یعنی عملیات نیتراسیون می نمایند. در فرایند نیتراسیون قطعه پس از کوئنچ-تمپر و تثبیت قاز مارتنزیتی، در دمای حدود 500 درجه ی سانتی گراد در معرض یک گاز حاوی نیتروژن مثل ازت و یا محیط پلاسما قرار می گیرد. لذا اتم های نیتروژن تشکیل شده و به سطح قطعه نفوذ می کنند. این اتم ها با عناصر آلیاژی موجود در فلز به خصوص آلومینیوم و وانادیم واکنش داده و ذرات نیتریدی سخت مثل نیترید آلومینیوم تشکیل می دهند. این ذرات باعث افزایش بسیار زیاد سختی و مقاومت به سایش در سطح شده و علاوه بر آن موجب بهبود مقاومت به خوردگی و خستگی نیز می گردند. اگرچه میزان سختی سطح از سختی کربوره نیز بیشتر است اما به دلیل کم بودن عمق نفوذ نیتروژن، ضخامت لایه سخت سطحی کمتر می باشد. با توجه به پایین بودن دمای عملیات و عدم نیاز به کوئنچ پس از نیتراسیون، سختار قبلی قطعه حفظ شده و اعوجاج و ترک نیز ایجاد نخواهد شد.

این فولادها برای ساخت انواع ابزار مثل ابزار اندازه گیری، شفت، میل لنگ، محور، چرخ دنده، کوپلینگ، پینیون، میل بادامک، ولو، سیلندر، فیتینگ، پین، شاتون، دیسک و دیگر قطعات مهندسی که نیاز به سطح سخت و مقاوم به سایش و مغز چقرمه دارند مورد استفاده قرار می گیرند.

دسته ­بندی

فولادهای نیتراته را با توجه به عناصر آلیاژی موجود در آن می توان در سه گروه تقسیم بندی کرد.

کرم و مولیبدن دار

کرو و مولیبدن تنها عناصر آلیاژی بوده و میزان سختی و ضخامت لایه سخت شده حداقل می باشد.

آلومینیوم دار

علاوه بر کرم و مولیبدن، عنصر آلومینیوم که نیتریدزای بسیار قوی می باشد به ترکیب اضافه شده و خواص لایه ی نیتریده به شدت بهبود می یابد. لذا این فولادها برای ساخت قطعات حساس تر و در معرض سایش و بارگذاری بیشتر مناسب می باشند.

وانادیم دار

حاوی کرم، مولیبدن و وانادیم است که در این فولادها وانادیم به عنوان عنصر نیتریدزای اصلی عمل کرده و خواص را بهبود می بخشد.

استانداردها

استانداردهای DIN 17211 و BS EN 10085 مربوط به خواص و ویژگی های فولادهای نیتراته هستند. برخی از معروف ترین این فولادها در استاندارد آلمانی، به ترتیب گروه بندی فوق، عبارت اند از:

WN 1.8516، WN 1.8515

WN 1.8505, WN 1.8550, WN 1.8509, WN 1.8507

WN 1.8519, WN 1.8522, WN 1.8523

به علاوه، برای اطلاعات دقیق‌تر درباره‌ی کاربردهای فولادهای آلیاژی، خواندن مقاله کاربردهای فولاد آلیاژی را به شما پیشنهاد می‌کنیم.